HIZLI OKUMA VE ANLAMA BECERİLERİ
Çoğu insan, ortalama okuma hızı olan 150 -250 kelime/dakika aralığında bir okuma yeteneğine sahiptir. Bazı insanlarsa 500 - 800 kelime/dakika hızda okuyabilir. Bu farkın sebebi öğrenilen geleneksel okuma tarzı ve odaklanma, konsantrasyon eksikliğidir. İnsanlar, bilgilerin %80'ini okuyarak elde eder. Görsel işitsel araçların saatte 9000 sözcük ritimle vereceği bilgiyi işitme organı aracılığıyla alırken hızlı okumanın tüm kurallarını eksiksiz yerine getiren iyi bir okuyucu görme duygusu ile saatte ortalama 27000 sözcük okuyabilmektedir. Hatta bu sayı kişiye göre daha da artabilmektedir.
İlkokul 1. sınıfa giden bir öğrenci dakikada ortalama 90, 2. Sınıfa giden öğrenci ise 120 civarında kelime okur. Beyin ise dakikada 600 kelime düşünebilmektedir. Hızlı okuma becerisi geliştirildiğinde öğrencinin dakikada okuyacağı kelime sayısı artar, dikkat dağınıklığı engellenmiş olur. Böylelikle okul başarısında ve merkezi sınavlarda somut bir başarı artışı ve zaman kontrolü gözlemlenmiş olur. Anlamanın artması ile birlikte öğrencinin düşünce dünyasında meydana gelecek yeni açılımlar etkili ve kalıcı öğrenmenin kapılarını aralar. Hızlı okuma ve anlama, konsantrasyonu artıran bir beceridir. Bilgiyi daha hızlı ve sistemli alabilmek için beyni eğitirken hafıza gücü gibi diğer alanları da beraberinde geliştirir. Beyindeki veri tabanda birçok farklı görüş ve fikirlere sahip, inovatif düşünceye sahip olmayı, empati kurabilmeyi sağlar. Okuma hızı ne kadar artarsa bu süreç o kadar hızlı olur ve daha önce işlenmek için daha uzun süre gerektiren düşünsel tepki otomatik olarak kendiliğinden gelişir.
Hızlı okuma ve anlama becerileri ile daha hızlı okuma ve daha fazla anlama yeteneğine sahip olunduğunda, daha hızlı ve kaliteli bir öğrenme gerçekleşir. Bu da daha fazla kapıların ve seçeneklerin açılmasına yardımcı olur. Stresi azaltır, krize doğru müdahale etme becerisini artırır. Hızlı okumayla gelişen beyin, sorunların daha kolay üstesinden gelir; özgüven, sosyalleşme gibi temel hayati becerileri de artar. Hızlı okumak sadece daha hızlı okumak değil, bir beyin egzersizidir, bu da beyni güçlendirir; IQ seviyesinde artış sağlar ve daha keyifli bir yaşam imkanı sunar. Dikkat ve konsantre büyük oranda artarak okuma hızı 2-3 kat artar. Görme yeteneği gelişir, gözler iyi bir ayrıştırma yetisi kazanır. Kelime hazinesi zenginleşir ve kaliteli, akıcı bir üsluba sahip olunur. Kişi vaktini verimli geçirmiş olup kötü alışkanlıklardan uzaklaşır. Etkili okuma alışkanlığın kazanılmasıyla birlikte neden sonuç ilişkisi kurma yeteneği de artar, olaylar ve sorunlar daha gerçekçi analiz edilir ve değerlendirilir. Anlama ve algı düzeyi artacağından ders başarı da ivme kazanır. Hızlı okuma ve anlama ile dikkat ve konsantre süresi %50 oranında, mevcut okuma hızı ise en az 2-3 kat artar. Anlama-hatırlama gücü yüksek seviyeye çıkar. Görülenler çabuk tanınır ve ayrıştırılır. Zihinsel fonksiyonlar daha aktif ve verimli kullanılır. Kısa zamanda çok bilgi elde edilir. Okunan yazıda verilmek istenen mesaj daha çabuk anlaşılır. Potansiyel yetenekler aktif hale gelir. Kişisel ihtiyaçlara bağlı farklı avantajlar sağlanır. Kelime dağarcığı zenginleşir, diksiyon gelişir. Okuma alışkanlığı kazanılır.
Hızlı okuma ve anlamanın faydalarından habersiz bir okuyucu, kelimeleri teker teker, harf harf, hece hece okumaya çalışır. Dudak kıpırdatarak, içinden sesli okuyarak, okuduklarını anlamış olsa bile sık sık tekrar yaparak çok yavaş okur hale gelir ve beyin yavaş düşünür. Kelimeleri sesli okuma, kelimeleri tek tek okuma, geri dönüş ve ayrıntılara takılma, pasif okuma, konsantre olamama düşüncesi, göz idmansızlığı, okuma eyleminin gerçekleştirildiği ortamın sessiz olmayışı, okuma hedefinin bilinmemesi, bilgi ve kültür eksikliği, dil bilgisi ve kelime dağarcığı yetersizliği okuma ve anlama sürecini olumsuz etkileyen durumlardır.
Sesli okumada hızı, konuşma hızı belirler. Gözle (sessiz) okumada ise zihin algılama kapasitesi belirler. Sesli okumada, ses ve işitsel aracılar kullanılır. Sessiz okumada sadece görsel aracı kullanılır. İyi bir okuyucunun sessiz okuma yaptığı sonucuna ulaşmak güç değildir.
